5 tips om whisky te proeven als een echte expert

Doordrenkt van geschiedenis en vol cultuur en traditie, is whisky één van de meest populaire en tegelijkertijd mysterieuze dranken op deze aardbol. Steeds meer mensen dompelen zich dan ook onder in de fascinerende wereld van whisky, en hier bij Hop juichen we dat natuurlijk alleen maar toe. 

Mocht jij ook net kennismaken met deze drank en ben je benieuwd naar hoe je whisky kunt ervaren zoals een echte expert, dan hebben we goed nieuws: dat is precíes wat we je vandaag gaan vertellen. Pak je favoriete (of nieuwe) fles whisky er dus maar bij en ga er eens goed voor zitten. Het wordt een mooie ontdekkingsreis vol fantastische smaken! 

Lees ook: Eh, wat?! Blaas van man explodeert na het drinken van teveel bier

Stap 1: Kies het juiste glas

Hoewel dit niet van het grootste belang is, kan de vorm van het glaswerk dat je gebruikt van invloed zijn op de geur- en smaakbeleving van je whisky. Over het algemeen wordt voor het proeven van whisky een tulpvormig glas gebruikt met een soort ‘kom’ aan de onderzijde en een versmalde hals waar de aroma’s worden gebundeld. De brede onderzijde is perfect om de whisky in rond te laten gaan, terwijl de nauwe dus opening de heerlijke geuren concentreert. Als je in een restaurant of een distilleerderij bent, dan is de kans groot dat ze je het juiste glaswerk serveren. Ben je thuis en heb je dit niet voorhanden, dan is een wijnglas een prima alternatief. 

Lees ook: 7 gouden regels om te barbecueën als een pro

Stap 2: Observeer

De eerste stap is om gewoon eens naar de whisky in je glas te kijken, bij voorkeur tegen een witte of lichte achtergrond. De kleur van whisky kan je er veel over vertellen. Sommige zijn amber, lichtgoud, andere zijn erg licht; deze kleuren vertellen vaak het verhaal van in wat voor soort vat de whisky is gerijpt, waar hij is gemaakt en hoe lang hij heeft gerijpt. Meestal zijn oudere whisky's donkerder, maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn.  

De vorige inhoud van een vat kan ook van invloed zijn op de kleur van de uiteindelijke whisky. Ex-sherryvaten geven een roodbruine kleur, ex-bourbonvaten geven de whisky een licht gouden tint en ex-port vaten kunnen de spirit soms een lichtroze uitstraling geven. Hoe vaak het vat is gebruikt, zal ook van invloed zijn op de uiteindelijke kleur.  Neem eens de tijd om naar de whisky te kijken en draai het wat rond. Is het stroperig en vettig of licht en delicaat? Wat is het kleurprofiel? 

Lees ook: Drink je elke dag whisky? Dit doet het met je lichaam...

Stap 3: Ruik

Het ruiken is misschien wel het belangrijkste onderdeel van het beoordelen van een whisky. Geef eerst de whisky een goede swirl om de aroma's vrij te maken en breng hem dan voorzichtig naar je neus. Stop overigens niet meteen je neus diep in het glas, sommige whisky bevatten een alcoholpercentage van meer dan 50% en dat kan nogal intens zijn voor je reukorganen. Breng het glas dus langzaam maar zeker richting je neus en begin te snuiven. 

Sommigen bevelen frequente, kleine sniffen aan, terwijl anderen zeggen dat lange zachte sniffen beter zijn. Heel erg belangrijk is dit niet. Neem de tijd en ruik langzaam de whisky. Probeer je te concentreren op bepaalde aroma's en waar ze je aan herinneren. Dit ruiken herhaal je een aantal keer, simpelweg omdat je in één keer nooit het volledige geurenspectrum kunt ontdekken. Het identificeren van geuren en ingrediënten kan voor beginners best lastig zijn. Neem dus gewoon je tijd, zeker als je een speciaal flesje whisky voor je hebt staan. 

Lees ook: Ierse whisky-distilleerderijen hebben dringend hulp nodig...

Stap 4: Proef

Als je dacht dat het bij whisky proeven dus echt alleen om het proeven ging, dan had je het mis. Toch zul je blij zijn dat je het ‘levenswater’ nu éindelijk in je mond mag stoppen. Nadat je de aroma’s goed hebt laten doordringen is het tijd om een slok te nemen. En mocht je denken dat de geur en smaak altijd overeenkomen, ook dan heb je het mis. Begin eerst met kleine slokjes, beweeg de whisky rond je tong voordat je het langzaam doorslikt. Let hierbij op een aantal factoren, zoals de  textuur of het 'mondgevoel' van de whisky. Dit kan romig, zijdeachtig, fluwelig of vol zijn. Tegelijkertijd worden de smaken bepaald door je tong, maar ook aan de achterkant van je neusholte. 

Heb je de whisky goed door je mond laten gaan? Dan is het tijd om door te slikken. Maar zelfs dán ben je er nog niet. De finish van je whisky is de smaak die in je mond achterblijft zodra je de drank hebt ingeslikt. Het is niet voor elke drank van tevoren te zeggen hoe lang de smaken blijven hangen, iets wat bekend staat als de lengte van de afdronk. Droog eiken, zout en vanille zijn veel voorkomende na-smaken, maar de mogelijkheden zijn eindeloos - het kan bijvoorbeeld ook fruitig, rokerig of moutig zijn.

Lees ook: Dit is waarom whisky écht niet alleen meer voor oude (stoffige) mannen is!

Stap 5: Voeg water toe en begin opnieuw

Zoals gezegd zijn sommige whisky's zeer sterk, maar zelfs als ze dat niet zijn, kunnen er best wat extra smaken vrijkomen door een paar druppels aan de whisky toe te voegen. Sommige whisky-liefhebbers vinden dit not-done, anderen zweren erbij. Wij zeggen: gewoon eens uitproberen, wie weet bevalt het. Het water verlaagt het alcoholpercentage, waardoor meer aroma's en smaken naar voren kunnen komen. 

Volg al deze stappen dus nog eens opnieuw, maar nu wanneer je een paar druppels water hebt toegevoegd. Of je je whisky normaal gesproken met water neemt is een kwestie van persoonlijke smaak, maar bij het proeven van whisky is het toevoegen van een paar druppels H2O simpelweg een manier om meer informatie te verzamelen - en dat is precies wat je bij het proeven aan het doen bent. 

Het belangrijkste van dit allemaal is dat je de whisky leert kennen en de smaken ervan probeert te identificeren. Uiteindelijk komt het er namelijk gewoon op neer dat er geen regel is om hoe je whisky moet drinken. Het belangrijkste is dat je ervan geniet. Met water, zonder water. Met whiskystenen of zonder verkoeling. Met een sigaar of zonder sigaar... de keuze is aan jou!