Het grote verschil tussen whisky en whiskey

Wanneer straks de herfst- en winterdagen van start gaan maken de kleurrijke en sprankelende cocktails plaats voor smaakvolle, rokerige en goudkleurige whisky’s. Hier op Hop.nl zijn we een groot liefhebber van whisky. Met een heerlijke single malt kun je niet alleen mij, maar nog véél meer mannen (en vrouwen) blij maken. Maar is het je ooit opgevallen dat er twee verschillende manieren zijn om het woord whisky / whiskey te spellen? Misschien heb je de twee varianten wel eens gezien, maar dacht je dat het enkel een typefoutje was. Toch is niets minder waar. 

Het verschil tussen deze woorden is al vele jaren onderwerp van discussie, maar vandaag gaan we voor eens en voor altijd vertellen wat nou écht de juiste spelling is. Het antwoord? Allebei. 

Destillatieprocessen

Eh, wat? Ja, dat lees je goed. Beide manieren zijn perfect goed geschreven, en het heeft niets met het woordenboek te maken. De kleine ‘e’ die in de ene variant wordt toegevoegd geeft een enorm verschil aan in oorsprong én de destillatie-processen bij het creëren van deze heerlijke drank. Laten we eens gaan kijken waar die verschillen dan precies in zitten. 

Om te beginnen is het woord whisk(e)y afgeleid van zowel de Schotse Gaelische als de Ierse Gaelische term ‘uisage berth’, wat 'water des levens' betekent. Persoonlijk vind ik dat al een perfecte naam voor deze drank. Het idee ervan is namelijk dat personen die whisky drinken, nieuw leven ingeblazen krijgen - iets waar ik me best in kan vinden. 

Schotten vs Ieren

Whisky - zonder ‘e’ - is de traditionele manier waarop de Schotten hun drank noemden. Canadese en Japanse whisky-producenten geven ook de voorkeur aan deze spelling omdat zij dezelfde productiemethode volgen als de Schotten. 

En dit is precies waar whiskey - mét een ‘e’ om de hoek komt kijken. Terwijl Schotse whisky’s namelijk twee keer worden gedistilleerd, wordt Ierse whiskey drie keer gedistilleerd. Drie keer destilleren produceert een lichtere en zachtere smaak. De Ieren wilden zich zichtbaar onderscheiden van de ‘mindere kwaliteit’ drank van hun buren, dus voegden ze de ‘e’ aan het woord toe. 

Amerikaanse whiskey

Een beetje verwarrend is het zeker, dat is geen twijfel over mogelijk. En dan hebben we het nog niet eens gehad over Amerikaanse whiskey. Er wordt gezegd dat toen de Ieren naar de Verenigde Staten emigreerden, ze de spelling voor de drank daar naartoe mee namen. Veel Amerikaanse whiskey’s zul je dus met de Ierse spelling zien. Tegelijkertijd wordt Amerikaanse whiskey net als Schotse whisky twee keer gedistilleerd, maar wel op dezelfde manier als de Ieren. 

Snap je het allemaal nog? Het wordt nog lastiger: Ierse en Amerikaanse whiskeyproducenten gebruiken traditioneel zogenaamde pot stills om de drank te destilleren. In Schotland gebruiken distilleerderijen een grote verscheidenheid aan vormen en grootte van still (of ketel) en dit geeft een grotere diversiteit aan karakters en smaken.

Gerst of ander graan?

In Schotland is het daarnaast gebruikelijk om turf te gebruiken om de gemoute gerst te drogen. Het type turf dat wordt gebruikt en de tijd dat de gerst droogt in de turfrook zal de smaak in de uiteindelijke drank beïnvloeden. Dit geeft Schotse whisky zijn traditionele rokerigheid. In Ierland en Amerika gebruiken ze hout of andere brandstoffen die de drank minder rokerig maakt en juist wat zachter en lichter. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar dit is hoe het over het algemeen gebeurt. 

De Schotten gebruiken gemoute gerst in de meeste whisky die wordt geproduceerd. In Ierland gaat dat net even anders. Naast gemoute gerst mengen ze er ook andere granen in. Dit komt vooral omdat Ierland een wat armere economie heeft dan Schotland, en gerst een vrij duur product is. Deze zogenaamde graanwhiskey wordt historisch gezien wat vaker gebruikt voor het maken van goedkopere whiskey-blends. 

Daar is het dan: éindelijk een antwoord op die eeuwenoude vraag over de verschillen tussen whisky en whiskey. Krijg je er dorst van? Trek maar snel een fles open dan!