Zeldzame whisky’s zijn geliefd, maar wat maakt een whisky zeldzaam?

De afgelopen decennia hebben meerdere whisky’s langlopende records verbroken. Sommige experts spreken zelfs over een heuse ‘whisky-boom’. Whisky is populairder dan ooit, en het lijkt momenteel zelfs dat het kopen van zeldzame whisky’s één van de beste investeringen is die je kunt doen. Maar wat maakt een whisky nou eigenlijk zeldzaam, en hoe weet je of een whisky de moeite waard is om te verzamelen, in plaats van hem lekker op te drinken?

Lees ook: Biertekort dreigt, maar geen paniek: maak thuis gewoon je eigen bier!

Niet naar kijken: het hoogste prijskaartje

Eén van de eerste dingen die we kunnen afstrepen, is het prijskaartje. Het klinkt misschien logisch dat de duurste whisky’s per definitie de meest zeldzame zijn, maar niets is minder waar. Ook de leeftijd van een whisky is nauwelijks een betrouwbare aanwijzing. James Walker, Private Client Manager bij Diageo Rare and Exceptional, vertelde recent in een interview wat een whisky nou echt zeldzaam en de moeite waard maakt. 

“Voor ons is ‘zeldzaam’ iets dat niet elk jaar wordt uitgebracht. Misschien zie je het eens in de vijf tot tien jaar, of misschien zie je het nooit meer ”, vertelt Walker. Het zijn niet alleen bottelingen van zeldzame single casks die in de bovengenoemde categorie zouden vallen. Walker merkte op dat er whisky's van distilleerderijen zijn die alleen in kleine batches worden uitgebracht, zoals die van Lagavulin uit Islay, die "waardevol zijn geworden wanneer ze op de secundaire markt terechtkomen".

Lees ook: Mannen met een buikje worden steeds aantrekkelijker gevonden

Wel naar kijken: spookdistilleerderijen

Om voor de hand liggende redenen zijn whisky's van spookdistilleerderijen - distilleerderijen die vandaag de dag niet meer bestaan - in de loop der jaren zeer begeerd geworden door whiskyliefhebbers. De vraag naar deze zeldzame drams is zo groot dat de Brora- distilleerderij, die in 1983 zijn deuren sloot, door Diageo is gerenoveerd en dit jaar (of volgend jaar, afhankelijk van de pandemie) zal heropenen. "Als het om spookstokerijen gaat, werken we met een eindig aantal resterende vaten", aldus Walker. "Voor ons zijn Brora en Port Ellen [een andere spookstokerij] de toppers voor zulke whisky's."

Een fles van zo’n Port Ellen of Brora kost je bijvoorbeeld al gauw 5.000 euro. “Maar er zijn ook betaalbare alternatieven voor spookdistilleerderijen”, aldus Walker. "We hadden onlangs een single malt-release van de Pittyvaich-distilleerderij en een single-grain whisky van de Caledonische distilleerderij, vaak aangeduid als 'The Cally'," zei hij. "Geen van deze spookstokerijen heeft het prestige en de cultstatus van Port Ellen en Brora, en is daarom verkrijgbaar tegen veel meer toegankelijke prijzen."

Lees ook: Deze kunstmatige tong proeft verschillen tussen whisky’s met nauwkeurigheid van 99 procent

Wel naar kijken: schaarste van aanbod

Een andere factor waar je op moet letten bij het aanschaffen van whisky’s als investering, is de schaarste van het aanbod. Hoewel de groei van onafhankelijke bottelaars en online handelsplatforms voor gedistilleerde dranken betekent dat het nu gemakkelijker dan ooit is om je favoriete mout te vinden, zullen sommige kostbare whisky's buiten bereik blijven, tenzij je intiem bent met de whiskymaker - of toegang hebt tot een persoonlijke service van een whisky producent.

"Je kunt in geen enkele winkel in Singapore de zeldzame whisky's van Diageo vinden", zei Walker, die de exclusiviteit van Diageo Rare & Exceptional's drams uitlegde. Om zeldzame sterke dranken uit Diageo's portfolio te kopen, moet je klant zijn van Diageo Private Client, een service op maat voor whiskyliefhebbers. Diageo Private Client biedt ook de Casks of Distinction aan, een programma waarmee je een vat kunt bezitten uit een selectie van single maltvaten gekozen door masterblenders: nadat je een vat hebt gekozen dat je lekker vindt, heb je tot vijf jaar om het te bottelen.

Lees ook: Nemen vrouwen de whisky-wereld over?

Geniet er zelf ook van

En het allerbelangrijkste bij het kopen van whisky? Ervan genieten natuurlijk. Dat is dan ook het voornaamste advies van Walker. "Koop wat je graag drinkt en ontdek de verschillende regionale stijlen die Schotland te bieden heeft". En als je dan toch bezig bent: koop dan één fles om zelf op te drinken, en één fles voor in de verzameling. Kost wel wat, maar dan kun je wel zeggen dat je er écht van genoten hebt. Proost